Beyin Fırtınası Tekniği Nedir? Nasıl Uygulanır?

Beyin fırtınası, tek başına ya da bir grup ile birlikte gerçekleştirilebilen bir uygulamadır. Beyin fırtınası, fikirlerin akla geldikleri anda açığa çıkarılması istenmektedir. Fikirler, ilk aşamada yargılanmaz ya da eleştirilmez. Ek olarak, hiçbir fikir, beyin fırtınasının ilk aşamasında ‘saçma’ olarak nitelendirilmezler. Bu sayede, kişinin tüm fikirlerini çekinmeden, aklına geldiği ilk hali ile direkt olarak sunması sağlanmaya çalışılır. Yargılama yapılmamasından kaynaklı olarak fikirler birbirleri ile beslenir ve birbirleri sayesinde evrilirler.

Beyin Fırtınası Tekniği Nedir?

Beyin fırtınası tekniği, bir konu hakkında çözüm üretmek, karar vermek, hayal yolu ile düşünmek ve fikir üretmek amacı ile kullanılan üretimci bir tekniktir.

Beyin fırtınası, genel itibari ile bilindiği düşünülen fakat çoğu kez tam olarak anlaşılamamış bir düşünce tekniğidir. Beyin fırtınası tekniği kullanılan ilk organize edilmiş toplantı, 1938 yılında gerçekleştirilmiştir. Beyin fırtınasının literatüre girmesi için ilk seansın üzerinden tam olarak 15 yıl geçmiştir. 1953 yılında, reklam yöneticisi olan Alex Osborn’ün “Applied Imagination (Yaratıcı Hayal Gücü)” isimli kitabında yer alması ile diğer yaratıcı düşünme teknikleri arasında yerini almıştır.

Beyin fırtınası, rahat ve resmiyet bulunmayan bir ortamda, yatay yaratıcı düşünmeyi teşvik eden bir grup düşünme tekniğidir.

Beyin fırtınası tekniğinde amaç, grupta bulunan kişileri yeni fikirler üretebilmeleri için cesaretlendirmek, yeni fikir üretmeye teşvik etmek ve bu kişilerin katkılarından fayda sağlayarak yeni ve alternatif yaratıcı fikirler üretmektedir. Bu özelliğe sahip olan beyin fırtınası tekniği, iş yerinde, arkadaş ortamında, dernekte, aile içerisinde, genel itibari ile her yerde ve her ortamda, bir konu hakkında fikir yürütecek çözümler araştırarak yapılabilecek oldukça etkili bir tekniktir.

Beyin fırtınası tekniği kullanım alanları genel itibari ile aşağıdaki gibidir:

  • Yeni ürün geliştirmek. Yeni ürünlerin yaratılması ya da var olan ürünlerin geliştirilmesi.
  • Reklamcılık. Genel itibari ile ürün kampanyası geliştirmek için.
  • Problemleri çözmek. Temel nedenler, alternatif çözümler ve etki analizleri.
  • Üretim yönetimi. İşin ve üretim aşamalarının geliştirilmesi.
  • Proje yönetimi. İş ve işin üretim aşamalarının geliştirilmesi.
  • Takım oluşturma. Katılımcıları düşünmeye teşvik eden fikirlerin paylaşılması ve bu fikirlerin tartışılması.

Beyin Fırtınası Nasıl Uygulanır?

Beyin fırtınası, belirli bir konu hakkında çözüm arayışına yönelik gerçekleştirilen grup tartışması sırasında yaratıcılığı artırmak amacı ile kullanılan tekniklerden biridir. Beyin fırtınası tekniği, çözüm arayışında çözüm önerilerinin değerlendirilmesinin yanı sıra, olabildiğince fazla çözüm üretiminin gerçekleşmesine dayanmaktadır. 

Beyin fırtınası tekniği uygulanır iken belirli birkaç etkene dikkat edilir. 

  1. Beyin fırtınası tekniğinde grup tartışmasına katılan kişilerin tereddüt etmeden ve değerlendirilme kaygısı hissetmeden zihinlerinden geçen fikir ve önerileri ortaya koymaları ve önerileri maksimum seviyeye kılmayı amaç edinir.
  2. Beyin fırtınası tekniğinde grup tartışmasına katılan kişilerin ortaya atılan bir bir öneri ya da fikri eleştirilmez. Amaç; değerlendirme ve ölçeklendirme değil, öneri ve fikir sayısını maksimum seviyeye çıkarmaktadır.
  3. Beyin fırtınası tekniğinde kişisel görüşler hiçbir eleştiri yapılmaksızın toplandıktan sonra, öneri ve fikirler rasyonel bir yöntem ile değerlendirilirler.

Beyin fırtınası tekniğinde temel olarak belirlenmiş roller bulunmaktadır. Beyin fırtınası seansının daha başarılı olabilmesi için gerekli olan üç rol aşağıdaki gibidir:

  1. Problemi Sunan Kişi: Beyin fırtınası seansında bu kişi; problemin sahibi, şirket yönetici ya da problemin sahibi olan müşteridir.
  2. Moderatör: Beyin fırtınası seansını kurallarına göre yöneten rehberdir.
  3. Yaratıcı Katılımcılar / Üyeler: Beyin fırtınası seansı esnasında fikir üretecek kişiler. Çeşitli tecrübe, geçmiş ve farklı bakış açılarına sahip kişiler bir araya gelerek grup oluşturur. Grup eleman sayısı çok olmamalıdır. 5 ile 7 kişilik bir grup, beyin fırtınası seansı için idealdir.

Beyin Fırtınası Nasıl Yaratılır? / Beyin Fırtınası Uygulama Süreci

1.Adım: Fikir Üretecek Grup Beyin Fırtınası İçin Hazırlanır

İhtiyaç dahilinde olan hazırlık kapsamı aşağıdaki gibidir:

  • Aydınlık ve ferah bir salon.
  • Tahta, kalem ve benzeri materyaller.
  • Problem ya da konu ile ilgili ön bilgilendirme yapılması.
  • Kahve, çay, kurabiye ve benzeri ikramlar sunulur.

2. Adım: Problem Tanımlanır

Problemin tanımlanması süreci aşağıdaki gibidir:

  • Çözüm aranan konu ya da problem tanımlanır.
  • Nasıl bir sonuca ulaşılması gerektiği açıklanır
  • Amacın olabildiğince fazla fikir üretmek olduğu belirtilir.
  • Başlangıç aşamasında herkese kendi fikirlerini not almaları için kısa bir süre tanınır.

3. Adım: Fikir Üretimi İçin Bir Moderatör Atanır

İyi bir moderatörün genel özellikler aşağıdaki gibidir:

  • Yargı içeren ifadeler kullanılmaz.
  • Herkese eşit ve adaletli söz hakkı verilir.
  • Ekstra sorular ile yeni fikirlerin üretimine olanak sağlanır.

4. Adım: Fikir ve Çözüm Önerileri Söylenir

  • Fikirler moderatör yönetiminde her seferinde bir fikir olarak belirtilir.
  • Fikirlere karşı ön yargı uygulanmaz.
  • Her fikir atlama yapılmadan yazılır.
  • Başkalarının fikirlerinden etkilenmek ve ilham almak serbesttir.
  • Fikir üretimine ekstra sorular ile teşvik edilir.

5. Adım: Fikir Üretimi Sonrası Çalışma

  • Üretilen fikirler içerisinden uygulanabilir görülen fikirler bireysel olarak not alınır.
  • Grup üyeleri seçtikleri iyi fikirleri diğer fikirleri duyduktan sonra değiştiremez.
  • Her üye, seçtiği fikirleri genel listede sırası ile işaretler.
  • Bireysel tercihler işaretlendikten sonra, en çok işaretlenen fikirler grup tercihine göre sıralanır.
  • Bu sıralama sırasında en üstte olan fikirler üzerinde grup içi tartışma yapılır.
  • Grup tartışmasından sonra üzerinde daha çok düşünülecek fikirler belirlenir.
  • Beyin fırtınasının yaratıcı düşünme süreci bu aşamada son bulur.

Bu süreç sonrası gerçekleşecek olan adım, seçilen fikirler üzerinde odaksal olarak düşünme adımıdır.

BTM E-bülten

BTM tarafından önemli duyuru, haber ve güncellemelerden haberdar olmak için e-bültenimize kayıt olabilirsiniz.

BTM YouTube
BTM Instagram
BTM LinkedIn

Hesabınız yok mu? Hemen ücretsiz kayıt olun.

Web sitemizi kullanarak Kullanım ve Gizlilik Koşulları'nı ve Aydınlatma Metni'ni okuyup, anladığınızı kabul etmiş sayılırsınız.