Şirket değerlemesi; büyümek isteyen şirketlerin sermaye ihtiyacı zamanı ya da yatırımcıların bir şirkete yatırım yapmak istedikleri zamanlarda gerekli olan bir işlemdir.

Bu gibi ihtiyaç dahili durumların yanı sıra, şirket değerleme, bir şirketin el değiştirmesi ve benzeri gibi durumlarda da şirkete değer olarak biçilen maddi miktarın yanı sıra varlık ve faaliyetlerinin de tespit edilmesi amacı ile yapılan işlemdir

Şirket değerlemesi, halka açık olan şirketler için çok daha kolay yapılan bir işlemdir. Bunun temel sebebi, şirket hisse değerinin borsada alıcı ve satıcılar arasında belirleniyor olmasıdır. Ancak, halka açık olan şirketlerin aksine, halka açık olmayan şirketlerde şirket değerini belirlemek daha zordur. Buna ek olarak, halka açık olmayan şirketlerde pek çok çeşit modelleme ve tahmin kullanılması gerekmektedir. 

Şirket değerlemesi işlemi için kullanılan pek çok yöntem bulunmaktadır.

Şirket Değerlemesi Nedir?

Şirket değerlemesi, bir şirketin ne kadar miktarda bir fiyata sahip olduğunu hesaplamak amacı ile yapılmaktadır.

Şirket değeri, bir şirketin el değiştirme işleminde ele alınacak fiyat olmasının yanı sıra aynı zamanda şirketin tüm varlık ve faaliyetlerini barındıran bir mekanizmadır. Bu nedenle, şirket değeri, şirket ile ilgili tüm parametreleri içeren ve şirket kararlarına yön veren bir işlemdir.

Dünyada, ülke içerisinde, piyasada, pazarda, sektörde, rakiplerde ve benzeri gibi pek çok konuda her zaman pek çok değişiklik yaşanmaktadır. Şirket, gelişmelerden bağımsız olamayacağı ve bir bütünün parçası olduğu için şirket değeri yalnızca şirketin kendi bünyesinde meydana gelen gelişmelerden değil, diğer faktörler doğrultusunda meydana gelen tüm değişimlerden de etkilenmektedir. Bu nedenle, yapılan şirket değerleme işleminde bu etkenlerin tamamı göz önünde bulundurularak işlem yapılması zorunludur.

Her şirketin kendine ait bir karakteri vardır. Aynı sektörde, tamamen aynı faaliyetleri gerçekleştiren firmaların bile birbirlerinden farklı karakterleri vardır. İki firma, asla aynı yapıya sahip olamayacağı için her firma farklı şekillerde incelenmelidir. Ek olarak, firmaların karakteri ortaya çıkarılarak değerleme yapılması gerekmektedir.

Bir Şirketin Değerlemesi Nasıl Belirlenir?

Şirket değeri belirlenir iken özel bir takım teknik uygulanarak pek çok kriter gözden geçirilerek uygulama gerçekleştirilir. Günümüzde büyük ölçekli şirketlerin değerlemesi, bu konu hakkında özel danışmanlık veren şirketler tarafından gerçekleştirilmektedir.

Şirket değerleme işleminde kullanılan yöntemler aşağıdaki gibidir:

• Tasfiye Değeri Yöntemi
• Yeniden Yapma Değeri Yöntemi
• İşleyen Teşebbüs Değeri Yöntemi
• İndirgenmiş Nakit Akımları (Bugün ki Net Değer Yöntemi)
• Nakit Akımların Muhasebe Hesap Kalemleri ile Bulunması
• Emsal Değeri Yöntemi
• Net Aktif Değer Yöntemi
• Piyasa Değeri – Defter Değeri Yöntemi
• Ekspertiz Değeri Yöntemi
• Amortize Edilmiş Yenileme Değeri Yöntemi
• Temettü Verimi Yöntemi
• Piyasa Kapitalizasyon Değeri Yöntemi
• Defter Değeri Yöntemi
• Arbitraf Fiyatlama Modeli
• Fiyat / Kazanç Oranı Yöntemi
• Fiyat / Nakit Akım Oranı Yöntemi

Şirket değeri hesaplanır iken teknik analiz ve temel analiz olmak üzere iki analiz yapılarak, değeri belirlenecek şirketin gerçek değeri ortaya çıkarılır. Bu işlem gerçekleştirilir iken şirketin cari durumu ile gelecekteki ekonomik şartlar da göz önünde bulundurulur.

Teknik Analiz: Sermaye piyasasında fiyatların kendi içerisinde önceden izlenebilecek bir trende sahip olduğu varsayılarak yapılan analizdir.

Temel Analiz: Değerleme işlemi gerçekleştirilen şirketin gerçek değeri, cari değer durumundaki ve gelecekteki ekonomik şartlar doğrultusunda yapılan değer tespitidir.

Şirket Değerleme Raporu Nasıl Yazılır?

Şirket değerleme raporu, şirketin el değiştirme değerini tespit etmek, nasıl para kazandığını, nasıl işlediğini ve benzeri gibi faktörleri göz önünde bulundurarak faaliyetler gerçekleştirmesini sağlar. Şirket değerini artırmak için gerekli olan parametreler bu rapor ile tespit edilerek değer artırma faaliyetleri uygulanabilir. Şirket değerleme işlemi sonrası şirket değerleme raporu hazırlanarak analizler gerçekleştirilir.