Girişimcilik ekosistemi içerisinde en çok kullanılan terimlerden biri olan unicorn girişim terimi, “unicorn nedir? unicorn girişim nedir?” gibi pek çok soruya sebep olmaktadır. Tek boynuzlu at olarak Türkçe’ye çevirilen unicorndan ismini alan unicorn girişimlerin özelliği, değerlerinin 1 milyar dolar ya da daha fazla olması anlamına gelmektedir. Cowboy Ventures’ın kurucusu olan Amerikalı ünlü yatırımcı Aileen Lee, unicorn girişim terimini ilk olarak 2013 yılı içerisinde Tech Crunch’da yayınladığı “Welcome to the Unicorn Club: Learning Form Million Dollar Startups” yazısı içerisinde kullandı. O günden itibaren, girişim ekosisteminin tüm paydaşları tarafından benimsenen unicorn girişim terimi günümüzde sıklık ile kullanılmaktadır.

Unicorn Girişim Nedir?

Genel itibari ile unicorn girişim, diğer adı ile unicorn firma, kazanç anlamında belirlenen limitin geçilmesi durumunu ifade eden bir terimdir. Girişimin firma değeri ve küresel düzeyde yapılan değerlendirmeler firmanın / girişimin unicorn girişim olup olmadığını belirler.

Unicorn girişim terimi, unicorn nedir? sorusunu sıklık ile akıllara getirmektedir. Unicorn kelimesi, var olmayan hayali bir at türünü niteleyen bir kavramdır. Firmaların kazanç miktarını da bir diğer anlamı ile hayali bir hedefi gerçekleştirmesi olarak düşünülerek bu terim ortaya çıkmıştır. Küresel olarak yayılmak, yüksek bir gelir sağlamak ve bunu göreceli olarak hızlı bir şekilde gerçekleştirmek unicorn girişimin temel sınırlarını çizmektedir.

Unicorn şirketler listesi incelediğinde unicorn şirketler sıralamasında ilk sıralarda Çin ülkesinde bulunan şirketler bulunmaktadır. Bu yönden hem Çin hem de Amerika unicorn şirketler listesine en başta olan ülkelerdir. Didi, Xiaomi, Alibaba, Lufax ve benzeri gibi Çin kökenli firmaların yanı sıra Uber, Facebook, Airbnb gibi Amerika kökenli firmalarda unicorn girişimler listesinin ilk sıralarındadır.

Unicorn girişimlerin özellikleri aşağıdaki gibidir:

• Unicorn girişimler diğer girişimlere öncü olma özelliğine sahiplerdir. Bulundukları sektöre bir yenilik kazandırır ve daha önce denenmemiş yöntemler ile hizmeti kolaylaştırırlar. 
• Unicorn girişimler zaman ve koşullara ayak uydurarak yenilik yapmaya devam ederler. Şirket var olan durumu ve içinde bulunduğu koşulların gelecek ihtimallerini iyi analiz eder ve bunun sonucunda bir sonraki aşama için adım atar.
• Unicorn girişimler yazılım ve dijitalleşmeyi kendilerine odak nokta olarak belirlerler. Kitle iletişim araçlarını, ulaşımı ve kolaylaştırılmış iletişim inovatif bir şekilde kullanırlar.

Dünyadaki Unicorn Girişimler

Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunan Silikon Vadisi’nde kurulan Apple, Microsoft, Google ve benzeri gibi girişim şirketler yatırımcılar sayesinde hızlı büyümeler yakaladılar ve bu büyüme sonucu bugünün devleri haline geldiler. 80’lerde ve 90’ların sonlarına doğru yaşanan bu gelişmelerin yanı sıra, 2000’li yıllardan bu yana girişimcilik ekosisteminde oldukça hızlı ve gelişmiş bir büyüme meydana geldi. 2010 yılı ve sonrasından bu yana ise görülen büyüme kat kat daha hızlandı ve milyar dolarlık girişimlerin sayısı hızla artmaya başladı. Girişimcilik ekosisteminin gelişmesi ile birlikte unicorn girişim sayısında da büyük bir patlama yaşandı ve unicorn girişimler ABD’de ve Çin’de ekonominin en güçlüleri haline geldi.

Günümüzde unicorn girişimler listesinin ilk 10 ismi aşağıdaki gibidir:

• Ant Financial
• Facebook
• Uber
• Bytedance
• Airbnb
• Didi
• Xiaomi
• Alibaba
• Lufax
• Meituan – Dianping

Bu unicorn şirketler arasından Facebook, Uber ve Airbnb Amerika Birleşik Devletleri menşeilidir. Geriye kalan 7 unicorn şirket ise Çin menşeilidir.

Türkiye’deki Unicorn Girişimler

Türkiye’de 2020 yılı Mayıs ayına kadar herhangi bir unicorn girişim bulunmamasına karşın, bu tarihten sonra durum değişti. Peak Games adlı oyun şirketi, 1.8 milyar değere ulaştı ve satıldı. Bunun sonucunda, Türkiye ilk unicorn girişimini kazanmış bulundu.

Türkiye’de unicorn girişim başarısının az olmasının sebebi olarak dışa bağlı ekonomik yapı ve devlet desteğinin girişimlere yetersiz kalması olarak görülmektedir. Bu etkenlere ek olarak, Türkiye genç nüfusa sahip olmasına karşın girişim faaliyetleri ve girişim ekosisteminin bilinirliği düşüktür.

İlginizi çekebilir: Türkiye’nin En Hızlı Unicorn Olan Şirketi: Dream Games